O Centro de Investigación en Tecnoloxías da Información e as Comunicacións (CITIC) da UDC reforzou a súa proxección internacional tras a súa participación na 47ª European Conference on Information Retrieval (ECIR 2025), un dos eventos científicos máis esixentes e prestixiosos no ámbito da recuperación de información. Celebrada do 6 ao 10 de abril na cidade italiana de Luca, esta edición contou cunha taxa de aceptación de apenas o 23%, o que converte nun logro notable a presenza do CITIC con cinco traballos aceptados.

Seis membros do grupo de investigación Information Retrieval Lab (IRlab) presentaron cinco traballos que abordan retos crave na intersección entre intelixencia artificial, sistemas de procura e benestar dixital. Desde o uso de modelos xenerativos para enriquecer a procura de información mediante sinónimos contextuais, ata o desenvolvemento de sistemas máis eficientes e explicables para a detección do discurso de odio, as propostas do CITIC destacan pola súa innovación e a súa orientación a problemas de alto impacto social.

No traballo titulado “Leveraging Retrieval-Augmented Generation for Keyphrase Synonym Suggestion”, os investigadores Jorge Gabín e Javier Parapar propoñen un enfoque baseado en Retrieval-Augmented Generation (RAG) para enriquecer a suxerencia de sinónimos de palabras chave en sistemas de procura. Este método amplía as consultas con conceptos alternativos mediante modelos de linguaxe, o que reduce as procuras infrutuosas e mellora a precisión dos motores de procura, optimizando así a experiencia do usuario.

Pola súa banda, Paloma Piot e Javier Parapar presentaron “Towards Efficient and Explainable Hate Speech Detection vía Model Distillation”, un modelo compacto de linguaxe que, a través de técnicas de destilación e razoamento encadeado (Chain-of-Thought), mellora tanto a clasificación como a explicabilidad na detección de discursos de odio en redes sociais. Esta proposta alíñase cos principios da Green AI ao ofrecer unha solución máis eficiente e sostible.

David Otero, Javier Parapar e Álvaro Barreiro foron os autores de “Towards Reliable Testing for Multiple Information Retrieval System Comparisons”, un estudo que propón un novo marco para realizar probas fiables na comparación de múltiples sistemas de recuperación de información, asegurando avaliacións máis precisas e xustas neste campo.

A contribución “MindWell: A Demonstration of an Early Risk Detection System for Mental Health”, presentada por Eliseo Bao, Anxo Pérez e Javier Parapar, mostrou unha demo dun axente conversacional de código aberto baseado nun large language model (LLM). Este sistema está orientado ao uso profesional e permite a detección temperá de síntomas depresivos mediante a análise contextual de publicacións en redes sociais, proporcionando explicacións aliñadas con marcos clínicos como o Inventario de Depresión de Beck-II (BDI-II).

Finalmente, en “eRisk: Presentación dunha Tarefa de CLEF sobre Detección Temperá de Riscos na internet”, os investigadores Javier Parapar e Anxo Pérez presentaron a nova tarefa “eRisk” dentro do marco internacional CLEF, que busca avanzar en metodoloxías e métricas para a detección temperá de riscos na internet, especialmente en contextos relacionados coa saúde e a seguridade dixital.

A participación do CITIC en ECIR 2025 non só reforza o seu liderado no campo da recuperación de información, senón que tamén reflicte o compromiso da súa comunidade investigadora coa excelencia científica, a intelixencia artificial responsable e a transferencia de coñecemento con impacto na sociedade.